Engadiner huizen

  • Het voorbeeld

Het Engadiner huis is een boerenwoning, waarbij de schuur (Tablà) achter aan het huis is vastgebouwd.

 

De huizen hebben dikke muren met diepliggende vensters. De buitenmuren zijn vaak versierd met Sgrafitto. Hierbij worden twee lagen cement van verschillende kleur aangebracht waarna de bovenlaag zodanig wordt weggekrast dat er figuren en afbeeldingen ontstaan.

 

Wagens met hooi werden door de grote inrijpoort (Porta) aan de voorzijde van het huis door de hal (Sulèr) naar de schuur gereden. De inrijpoort heeft ook nog een gewone huisdeur, meestal in twee delen uitgevoerd.

 

Er is nog een tweede lager gelegen ingang (Cuort). Die leidt naar de stal (Stalla). 

Aan één kant van de Sulèr is de keuken (Chadafö) en de zitkamer (Stüva, Arvenzimmer). In de Stüva is ook de kachel met trap naar de direct daarboven gelegen slaapkamer (Chambra).     

 

De huizen staan in de regel gegroepeerd om een pleintje met bron. In een dorp heeft iedere huizengroep een eigen pleintje en bron.

 

Dit huizentype komt voor in het Ober- en Unterengadin tot in Oostenrijk (Oberinntal), in het Val Müstair en Venosta (Italië), en de gebieden over de Albula- en Julierpas. Dorpen met zeer fraaie Engadiner huizen zijn o.a. Ardez, Guarda, Scuol en Ftan. Ook Bergün, Filisur en Stuls hebben fraaie huizen in Engadiner bouwstijl.


De huizen zijn gebouwd met wit architecten- of paspartout-karton. Een algemene bouwbeschrijving is hier te downloaden. 

Bouw Van De Engadiner Huizen
PDF – 1,2 MB 153 downloads

  • Stuls huis 1

Het huis staat (vanuit het station Stugl / Stuls gezien) aan de ingang van het dorp. Het bestaat uit 3 delen: het witte woondeel, daarachter de schuur en daarachter nog een aanbouw. 

Er zijn 3 niveaus: het woonhuis staat het hoogst, de de schuur lager en de aanbouw nog wat lager.  Het is een eenvoudig huis zonder versieringen maar wel met de kenmerkende diepliggende vensters en de poort met aparte deur daarin. 

Het model is gemaakt van architectenkarton, houten stokjes en plastic dakplaten. Om de vereiste diepte in de vensters te krijgen zijn op die plekken 3 lagen karton gebruikt. Het "doosje" in het huis is  lichtafscherming, waardoor alleen het woonkamerdeel wordt verlicht.


  • Stuls huis 2

Dit huis staat in Stugl / Stuls tegenover het kerkje. Het is als model gebouwd naar de situatie dat er nog een zonnewijzer op de voorgevel was. De achterliggende schuur is blijkbaar afgebroken. Nu zijn in de achtergevel ramen en een deur aangebracht. Het huis is voorzien van sgrafitto versieringen. De grondvorm is scheef. Dit zie je vaak bij dit soort huizen: men bouwde de gegeven plek vol en die plek is lang niet altijd netjes rechthoekig. Het model is voorzien van een ingerichte woonkamer en keuken. Beide apart verlicht. De lantaarn is van Viessmann. Het model heeft 2 contactstrips die bij plaatsing contact maken met 2 koperen punaises waar de stroom op staat. Het huis staat op een helling, waardoor het model er wat typisch uitziet zonder het landschap er omheen.


  • Stuls huis 3

Wederom een huis in Stugl / Stuls, met sgrafitto versieringen en een aangebouwde schuur, met een afdak daar weer achter. Bij het model is door de geopende bovendeur de (verlichte en ingerichte) centrale hal te zien met de poort tussen hal en schuur. Verlichting via contactstrips aan de onderzijde. 


  • Bergün huis 1

Midden in Bergün aan de dorpsstraat staat dit statige huis in Engadiner bouwstijl. Typische kenmerken zijn de gebogen tralies voor een aantal vensters. Hoewel het model zo nauwkeurig mogelijk is nagebouwd is het wel wat ingekort vanwege de beperkte ruimte op de modelbaan. Het is nog steeds een groot gebouw op de baan! De onderste poort is verbouwd tot garage. De hoofdingang is voorzien van een nette deur met klopper. Er is veel sgrafitto versiering. Het is een "deftig" huis dus. De hooischuur heeft een planken zijkant met openingen om het hooi te beluchten. De openingen zijn kunstig gevormd.  


  • Trafohuisje Susch

In al zijn bescheidenheid is het toch een gebouw in Engadiner bouwstijl (net als het stationsgebouw). Dit type trafohuisjes en stationsgebouwen zie je in meerdere plaatsen in het Engadin. De trafohuisjes zijn niet meer in gebruik. Tegenwoordig gaat dat met schakelstations naast de baan, waarover meer bij Bovenleiding. 

De voorbeeldfoto's zijn van het trafohuisje in Ardez. Dit lijkt op dat van Susch, maar met een paar onderdelen gespiegeld, zoals te zien is bij het model.