Treindienst

Hier ziet u het scherm van het treinbesturingsprogramma Koploper voor de Rhätische Zwei Zimmer Bahn. Bij de schaduwstations worden in aparte kaders aangegeven welke treinen direct opgeroepen kunnen worden (in geel) en welke soort treinen dat zijn. Het is al te zien dat met Koploper meer wordt bestuurd dan alleen treinen. Daarover verderop meer.

 

Speciaal voor het rangeren is een tweede scherm beschikbaar met alleen het emplacement van Pontresina. Hier kunnen ook wisselstraten worden geschakeld door een combinatie van de startpositie van een trein en het doelspoor. Met de knop "rangeren" wordt het normale treinverkeer van en naar Pontresina onderbroken.

De modelbaan kent twee aparte trajecten: de Stammlinie en de Berninabahn. Zij zijn met elkaar verbonden in Pontresina. Net als in het echt zijn er treinen die alleen op de Berninabahn rijden, alleen op de Stammlinie rijden en die beide trajecten berijden. In het echt komt dat omdat beide trajecten verschillende stroomsoorten hebben. De Allegra’s kunnen echter beide stroomsoorten aan. Ook diesellocs rijden op beide trajecten.

 

Stammlinie

De Stammlinie loopt van schaduwstation* Klosters en Scuol-Tarasp naar Pontresina via Susch.

Stammlinie treinen rijden niet verder dan Pontresina. Getrokken treinen maken daar kop.

Vanuit Klosters rijdt er ook 1 pendeltrein op en neer naar Pontresina, dit is de Albula Glieder Zug.

Vanuit Scuol rijden 2 pendeltreinen afwisselend op en neer naar Pontresina.

 

Berninabahn

Deze loopt van schaduwstation* St. Moritz naar schaduwstation Tirano via Pontresina en Bernina-Lagalb. Dit is ook het traject dat door een gaatje in de muur van de ene naar de andere kamer loopt.

 

*) Alle schaduwstations zijn uitgevoerd met een keerlus en hebben 1 of meer kopsporen voor pendeltreinen.  

 

Automatisch, half-automatisch en handmatig

In Koploper kan dit gelijktijdig.

De Berninabahn treinen rijden automatisch. Treinen rijden na relatief lange wachttijden in de schaduwstations het traject en maken in Bernina-Lagalb en in Pontresina tussenstops.

 

De Stammlinie treinen rijden half automatisch. Met het aanklikken van een knopje op het laptopscherm kan een trein opgeroepen worden uit het schaduwstation Klosters om naar Pontresina te rijden. Dit gaat dan verder automatisch.

 

Personentreinen stoppen af en toe in Susch, of nadat het Halt Auf Verlangen signaal is gedrukt. Daarna rijden ze door naar 1 van de perronsporen van Pontresina. Getrokken treinen rijden naar spoor 1 waarbij de locomotief automatisch wordt afgekoppeld en aan de andere kant een andere locomotief automatisch wordt aangekoppeld. Deze trein kan dus weer terugrijden. Dit gebeurt door op het laptopscherm een knopje aan te klikken.  

Pendeltreinen Scuol pendelen automatisch tussen Scuol en Pontresina.

Pendeltrein Klosters (de Albula Glieder Zug) voegt zich elk half uur tussen de direct oproepbare treinen en rijdt na oproepen verder automatisch heen en weer terug.

Goederentreinen rijden na het oproepen uit Klosters naar 1 van de 3 kopsporen in Pontresina. Nadat de loc is afgekoppeld rijdt deze naar het loc-opstelspoor naast de twee lange kopsporen. Verdere afhandeling van goederentreinen gebeurt handmatig. Treinen worden dan bestuurd met de draaiknoppen van de Intellibox.

Wissels worden bediend met Koploper via de in te stellen wisselstraten of stuk voor stuk. Om ongestoord te kunnen rangeren kan het treinverkeer van en naar Pontresina met een knopje worden stilgelegd.

 

Treinen die op beide trajecten rijden doen dat grotendeels automatisch. Ze moeten wel opgeroepen worden uit Klosters, maar daarna rijden ze volautomatisch en rijden afwisselend de Berninabahn en de Stammlinie. Pas na terugkeer in schaduwstation Klosters moeten ze weer opgeroepen worden met een knopje op het laptopscherm.

 

De stoomlocomotief, als die naar de locomotievenloods is gerangeerd, gaat automatisch pendelen tussen de locomotievenloods en de waterkraan. De waterkraan beweegt en er wordt (door de locomotief) het geluid van vallend water gemaakt.

 

Besturing via en door het programma Koploper

Met Koploper wordt dus de treindienst geregeld, inclusief overwegen en seinen, maar ook de knipperende HAV signalen nadat het (fysieke) knopje is ingedrukt. HAV = Halt Auf Verlangen en wordt bij de Rhätische Bahn toegepast op de kleinere stations. Wil je mee met een trein dan moet eerst de knop ingedrukt worden. De machinist ziet het knipperende witte licht en zal stoppen op het station. Ook moeten reizigers in de trein die op zo'n station willen uitstappen bijtijds op een knop drukken.

 

Het programma doet nog meer. Het zorgt ervoor dat de rijtuigverlichting wordt gedoofd bij het stoppen in een schaduwstation (o.a. minder stroomverbruik, ik heb nog steeds geen booster nodig). Ook wordt het draaien van de waterkraan bestuurd, het wegdraaien van de mobiele kraan als er een trein aankomt en het luiden van de kerkklok ieder half uur. Het floodlight van de kasteelruïne wordt om de paar minuten automatisch gewisseld in drie kleuren (rood, wit en blauw).

 

Met aanklikbare knopjes kan de verlichting van de modelbaan in 3 secties aan en uit worden geschakeld. Ook kan met 1 click alle rijtuigverlichtingen worden aan- en uitgezet. “Overdag” rijden de treinen nl. zonder binnenverlichting.